Karagöz ile orta oyununun karşılaştırılmasıyla ilgili olarak aşağıda boş bırakılan yerleri doldurunuz.
a. Her ikisinde de …………, ……………….. (söyleşme), ………….. (temsil) ve ……………… bölümleri bulunur.
b. Her iki oyun da konularını ………..…………… hayattan alır.
c. Her iki oyun da yazılı metne bağlı kalmadan ………………… oynanır.
ç. Her ikisinde de asıl tipler benzer özellik taşır. Karagöz, orta oyunundaki ……………………., Hacivat ise orta oyunundaki …………….………… benzer.
d. Her ikisinde de kişiler bir sınıfın veya topluluğun iyi ya da kötü yanlarını kendilerinde toplayıp yansıtmaları sebebiyle birer ……..özelliği yansıtır.
e. Her iki oyunda da ana tiplerin yanında ………………….. kişiler bulunur.
f. Her ikisi de ………………… Türk tiyatrosu içinde yer alır.
g. Her ikisi de …………….……… bağlı edebi türdür.
ğ. Her ikisinde de çeşitli mesleklerden, yörelerden, uluslardan ikişiler vardır; ……………, ………………, ………………, ………………… bunlardan bazılarıdır.
h. Her ikisi de ………….……… (mizah) unsuruna yer verir.
ı. Her ikisinde de taklit ve …………….. unsurlarından yararlanılır.
i. Orta oyununda gülmece ögesi, karagöz oyunundaki gibi ……………………………………, nüktelere ve güldürücü hareketlere dayanır.
a. Karagöz …………………….., orta oyunu ise ……………………. oynanır.
b. Karagözde kişiler perdede gölge şeklinde karşımıza çıkar. Orta oyununda …………………. kişiler vardır.
Aşağıdaki bilgileri doğru/yanlış olarak değerlendiriniz.
a. Olmuş ya da olması düşünülmüş birtakım olayların sahne üzerinde, gerçeğe uygun bir şekilde oyuncular tarafından gösterilmesine tiyatro denir. (…)
b. Tiyatro türü, Yunanlıların MÖ 6. yüzyıldaki dinsel törenlerinden (Bereket tanrısı Dionysos adına düzenlenen şenliklerden) doğmuştur. (…)
c. Trajedi ve komedi mensur ( düz yazı) biçiminde yazılır. (…)
ç. Dramlarda, trajedilerde işlenen acıklı olaylarla komedi oyunlarında işlenen güldürü unsurları bir arada işlenir. (…)
d. Karagöz, meddah ve dram geleneksel Türk tiyatrosu içinde değerlendirilir. (…)
e. Orta oyunun kahramanlarından Kavuklu, Karagöz oyunundaki Hacivat’ın; Pişekar da Karagöz'ün karşılığıdır. (…)
f. Bir tek kişinin bir olayı veya hikâyeyi seyirci önünde hareket ve taklitlerle canlandırması sanatına meddahlık denir. Bu sanatı sergileyene de meddah denir. (…)
g. Geleneksel Türk tiyatrosunda kostüm ve dekor önemli yer tutar. (…)
ğ. Tiyatro, sahneden canlandırması yönüyle edebiyattan farklıdır, metne dayanması ise edebiyatla ortak özelliğidir.
h. Türk edebiyatında ilk tiyatro eseri örneği Servet-i Fünun döneminde Batı etkisiyle verilmiştir. (…)
ı. İlk yerli tiyatro Namık Kemal’in Vatan yahut Silistre adlı eseridir. (…)
i. Komedyada kahramanlar soylu kişilerden seçilir. (…)
j. Dram beş perdeden oluşur. (…)
k. Dram, nazım ya da nesir biçiminde yazılabilir. (…)
l. Köy Seyirlik Oyunları, yılın belli günlerinde, düğünlerde, bayramlarda, kutlama törenlerinde oynanan oyunlardır.
m. Geleneksel Türk tiyatrosu yazılı metne dayanır. (…)
n. Meddah, Karagöz, Orta oyunu sahnede oynanan ve taklide dayanan oyunlardır. (…)
o. Meddahlık anlatım ve hareketten çok ses taklidi, jest ve mimiklere dayanan bir sanattır. (…)
ö. Modern tiyatro, komedi, trajedi ve dram olmak üzere üçe ayrılır. (…)
p. Tiyatro hem göze hem kulağa seslenir. (…)
r. Tiyatroda seyredilen oyunun bütünüyle yazıya aktarılması mümkündür. (…)
Aşağıdaki özelliklerin trajediyle mi yoksa komediyle mi ilgili olduğunu belirleyiniz. Bazı özelliklerin ortak olduğunu göz önünde bulundurunuz.
|
ÖZELLİKLER
|
Komedi
|
Trajedi
|
|
a. Manzum olarak yazılır.
|
|
|
|
b. Konularını mitoloji ve tarihten alır.
|
|
|
|
c. Kişilerde ya da toplumda görülen aksaklıklar, gülünç taraflar sergilenerek ortaya konur.
|
|
|
|
ç. Üç birlik kuralına uyulur.
|
|
|
|
d. Kişiler, toplumun her kesiminden olabilir.
|
|
|
|
e. Vurma, yaralama, öldürme olayları sahnede gösterilmez; konuşmalarla duyurulur.
|
|
|
|
f. Modern tiyatro içinde değerlendirilir.
|
|
|
|
g. Sade, açık, anlaşılır bir dil kullanılır. Halk diline yer verilmez.
|
|
|
|
ğ. Beş perdeden oluşur.
|
|
|
|
h. İnsanların hayatını, karşılaştıkları faciaları, korku ve heyecan örgüsü içinde, sahnede gözler önüne serer.
|
|
|
|
ı. Kusursuz bir üslubu vardır. Kaba sözlere yer verilmez.
|
|
|
|
i. Diyalog ve koro bölümlerinden oluşur.
|
|
|
|
j. Karakter, entrika, töre gibi çeşitleri vardır.
|
|
|
|
k. Eski Yunan edebiyatında ortaya çıkmıştır.
|
|
|
|
l. En büyük temsilcisi Moliere'dir.
|
|
|
|
m. Erdem ve ahlaka önem verilmiştir.
|
|
|
|
n. İnsanların sevgi ve acıma duygularını güçlendirerek onları kötülüklerden uzak tutmayı amaçlar.
|
|
|
|
o. Amaç seyirciyi güldürürken düşündürmek ve doğru yolu göstermektir.
|
|
|
Aşağıdaki terimleri tanımlarıyla eşleştiriniz.
(Dekor, Fars, Feeri, Jest, Kostüm, Monolog, Pandomim, Tüluat, Vodvil, Tirad)
*Masalların tiyatro sahnesinde dramatize edilmesinden doğma, cinlerin, perilerin de rol aldığı bir tiyatro türü.
*Tiyatro sahnesinde, sanatçıların bütün el, kol, ayak ve benzeri beden hareketleri.
*Tiyatroda, sahneyi eserin konusuna göre döşeyip hazırlamada kullanılan eşyanın toplu adı.
*Bir piyesteki karşılıklı konuşmalarda, bir kişinin uzun uzun konuşması.
*Sessiz hareketler, jestler, yüz ifadeleri ve kostümler yoluyla duyguları, düşünceleri, tutkuları anlatmaya yarayan tiyatro çeşidi.
*Sanatçılar, oynadıkları eserin konusuna bağlıdırlar; ama oyundaki sözleri içlerinden geldiği gibi söylerler. Yazılı esere uymak mecburiyetleri yoktur.
*Tiyatroda sanatçıların giydiği oyuna uygun kıyafet.
*İnsanın içinden kendisiyle konuşması.
*Komedinin, sanat yönü az, kaba bir türü. Çok eskiden tiyatrolarda perde arası gösterisiydi, sonra bağımsız olmuştur.
*Toplumsal sorunları, mizahi bir yaklaşımla hicveden tiyatro türüdür.